In een veilige leeromgeving kunnen kinderen onbevangen gaan ontdekken, spelen en zich ontwikkelen. We geven je tips hoe je zorgt voor een veilig klimaat.
Veel kinderen zijn er na de zomervakantie aan toe om naar school te gaan. Kinderen die het voorgaande jaar ook naar school gingen hebben hun vriendjes vaak gemist en zijn klaar voor nieuwe uitdagingen. Kinderen die voor het eerst naar school gaan zijn de kinderopvang meestal ontgroeid en kunnen dan niet wachten (zeker als ze oudere broers of zussen hebben) om de overstap naar de ‘grote school’ te maken.
Als leerkracht hoop je altijd dat die eerste dagen, en de periode erna, goed verlopen. Sommige kinderen huppelen namelijk helemaal niet zo makkelijk de school binnen. Er zijn kinderen (en ouders) die het ontzettend spannend vinden om (weer) naar school te gaan. Want thuis, lekker dicht bij familie en vriendjes, was het toch ook wel heel fijn! En nu is alles een beetje onzeker… bij wie kom ik in de groep? En is de juf of meester aardig?
Het belang van een veilig klimaat en groepsvorming Vertrouwd raken met andere kinderen, de juf of meester en de regels en rituelen van de groep geeft houvast. In een veilige leeromgeving kunnen kinderen onbevangen gaan ontdekken, spelen en zich ontwikkelen. Anders gezegd: kinderen leren beter in een veilige omgeving, met kinderen die ze goed kennen. Daarnaast is het voor jou, als leerkracht, natuurlijk ook prettiger werken in een positief pedagogisch klimaat.
Voorspelbaarheid maakt betrouwbaar, zeker in de eerste periode van een nieuw schooljaar. Daarom is het belangrijk om de kinderen weer te laten wennen aan de regels en rituelen in de groep.
Het project Welkom van Piramide Digitaal biedt alle handvaten om het nieuwe schooljaar goed te kunnen beginnen. Allereerst is het belangrijk om de kinderen wegwijs te maken in de leeromgeving. Zo worden de rituelen en regels uit de peuteropvang herhaald voor zover ze voor jouw groep van toepassing zijn. Kinderen leren hoe ze zelf keuzes kunnen maken, hoe ze de materialen kunnen pakken en terugzetten, hoe ze in de verschillende hoeken kunnen spelen, wat daar mag en niet mag. Ze leren daarbij het kiesbord van Piramide te gebruiken als hulpmiddel bij keuze en planning van het spelen en werken.
Daarnaast worden zelfstandig werken en zelfredzaamheid geïntroduceerd. De kinderen leren daarbij steeds meer en bewuster op eigen benen staan bij het spelen en werken. Ook dat geeft vertrouwen! De leerkracht heeft hierbij een bijzondere taak (werken van nabijheid naar afstand). Naast het aanbod aan de grote groep is er ruimte voor individuele kinderen en kleine groepjes die extra ondersteuning en aandacht nodig hebben.
De activiteiten bij het project Welkom bevatten specifieke aandacht voor groepsvorming. Vooral in de projectstappen Oriënteren en Demonstreren vind je hiervoor suggesties. De activiteit ‘Wie horen bij onze groep?’ is bijvoorbeeld gericht op het leren kennen van de namen van de andere kinderen, van de leerkracht(en) en van Pippa, de groepspop. En bij de activiteit ‘Ik ben de juf of meester’ leren de kinderen door middel van ‘modeling’ hoe je samen speelt, maar ook hoe je samen opruimt na het spelen.
Ontwikkelingsmaterialen zijn een mooi middel om te werken aan je gestelde doelen, in dit geval het bewerkstelligen van een veilig klimaat en groepsvorming. Met het spel ‘Jij en ik’ leren kinderen wie ze zelf zijn en wie de ander is. Doordat ze elkaar beter leren kennen, begrijpen ze elkaar ook beter. Het spel begint met het kiezen van het spelbord. Elke speler heeft een eigen spelbord en gebruikt dezelfde kant. Bepaal de kleur van de kaartjes in het grabbelzakje: een kaartje met een blauw stipje, een groen of geel stipje erop. Neem ook altijd de twee kaartjes met een rood kruis en een rode hand erop. Doe deze in het grabbelzakje. De eerste speler grabbelt een kaartje uit het zakje, ‘leest’ de illustratie en bepaalt over wie hij of zij vertelt. Na het vertellen legt het kind een kunststof rondje op dat plaatje op het spelbord. Dan is de volgende speler aan de beurt. Wie heeft het eerst een rij, kolom of hele kaart vol doorzichtige rondjes?
