Spelen is leren. Spelontwikkeling is de ontwikkeling die het kind doormaakt in het spelen. Het optimaal stimuleren van spelontwikkeling bij het jonge kind heeft te maken met verschillende factoren. Nicole Verdonk, opvang- en onderwijsadviseur, vertelt je hier graag meer over: “’Hoe stimuleer ik de spelontwikkeling bij het jonge kind?’ is een complexe vraag. Het succes van het optimaal stimuleren van de spelontwikkeling is een wisselwerking tussen de speelleeromgeving waarin het kind speelt, het kind zelf en de professional.” In deze blog licht Nicole de verschillende factoren toe.
De speelleeromgeving is een plek waarin alle kinderen zich veilig voelen. Een herkenbare omgeving die uitnodigt tot spel, waar je alleen kan spelen maar waar kinderen ook worden uitgenodigd tot samenspel. In de speelleeromgeving moet je een goede balans creëren tussen uitdaging en rust. Er moet ruimte zijn voor de kinderen om zich even terug te trekken uit het spel.
Daarnaast herken je een goede speelleeromgeving aan de variatie. De ruimte en materialen zijn continu in ontwikkeling en stem je af op de kinderen en de onderwerpen die aan bod komen. Door het aanbieden van verschillende materialen lok je verschillende soorten spel uit. Ook zorgt het voor betrokkenheid en stimuleert het de brede ontwikkeling van het jonge kind.
Er zijn verschillende spelsoorten die spel kunnen uitlokken. Nicole beschrijft een aantal voorbeelden die een waardevolle toevoeging zijn aan de speelleeromgeving van het jonge kind.
Experimenteerspel
Bied kinderen de mogelijkheden om te experimenteren. Hierdoor ervaart het kind de wereld en ontdekt het eigenschappen van zichzelf, andere mensen, dieren of dingen. Een goed voorbeeld is de lichttafel. Combineer de lichttafel met verschillende materialen zoals de bulkset sorteren en ontwerpen om experimenteerspel uit te dagen.
Constructiespel
Het vervormen, samenvoegen of hergroeperen van materiaal. Kinderen krijgen hierdoor zicht op ruimtelijke verhoudingen.
TomTect is een bouwmateriaal waarmee kinderen hun ruimtelijk inzicht kunnen bevorderen. De houten plankjes worden door middel van kunststof klemmen aan elkaar vastgemaakt. Door deze constructie kunnen kinderen hun fantasie de vrije loop laten en uitdagende creaties in elkaar zetten.
Wil je groter constructiemateriaal aanbieden? Dan zijn sjouwkisten en sjouwplanken dé uitkomst!
Rollenspel
Een kind ervaart hoe het is om zich in een bepaalde situatie te gedragen. Kinderen leren hierdoor situaties en het gedrag van mensen kennen. Ook leren ze voelen hoe het is om iemand te zijn en om dingen te doen. Zorg dat er materialen zijn, zoals een dokterskoffer of ijsjes, die ondersteunend zijn aan de rol die een kind gaat spelen.
Het brein van een jong kind is voortdurend in ontwikkeling. De verschillende ontwikkelingsgebieden ontwikkelen voornamelijk verder door spel. De belangrijkste ontwikkelingsgebieden zijn de lichamelijke-, motorische-, cognitieve-, sociale-, emotionele– en de spraak- en taalontwikkeling.
De ontwikkelingsgebieden zijn niet los van elkaar te zien, maar hangen op allerlei manieren sterk met elkaar samen. Binnen de ontwikkeling herkennen we verschillende fases die ieder kind op een eigen tempo en eigen manier doorloopt. Ze leren in elke ontwikkelfase nieuwe dingen en laten ander gedrag zien.
De ondersteunende rol van de professional bij spelend leren is heel belangrijk. Het stimuleren van de spelontwikkeling bij het jonge kind vraagt om een omgeving te creëren die spel uitlokt, maar ook spel stimuleert en ondersteunt. Het kind laat in zijn bewegen, praten en spel zien waar het aan toe is. Belangrijk als professional om kinderen dus écht te zien en te volgen. Om vervolgens aan te kunnen sluiten bij dat wat het kind nodig heeft en verder uit te dagen in aanbod en speelleeromgeving, maar ook met eigen ontwikkelingsgerichte interactievaardigheden. Je moet aan kunnen sluiten bij de taal en denken van het jonge kind in de zone van de naaste ontwikkeling. Denk hierbij aan vaardigheden als meespelen, denkproces verwoorden en feedback geven.
‘Ik wil graag meespelen, maar ik weet niet hoe..’ is iets wat Nicole vaak hoort: “Veel professionals hebben wel de kennis, maar het ontbreekt ze nog in de vaardigheden om ook daadwerkelijk mee te spelen op die manier dat ze de spelontwikkeling stimuleren zonder te sturen. Coaching op de groep is dan een heel krachtig instrument. In begeleidingsvragen over dit onderwerp verdiepen we ons eerst in de exacte vraag: wil de professional meer leren over het waarom (kennis), het wat (vaardigheden) en/of hoe (houding)? Op basis van deze informatie kan ik passende begeleiding bieden waar de professional echt wat aan heeft.”
Neem dan contact op met Nicole Verdonk, opvang- en onderwijsadviseur: 06-42258165 / nicole.verdonk@derolfgroep.nl of schrijf je in voor de opleiding Kleuterexpert.